|
Arboretum wraz z ogrodem dendrologicznym nazywamy kolekcję różnych gatunków drzew i krzewów krajowych i zagranicznych typu parkowego. Przeważnie arboreta były w Polsce budowane wokół pałaców magnackich oraz dworów ziemskich w celu rekreacyjnym oraz estetycznym. Dopiero od niedawna z powodu degradacji przyrody zaczęto zakładać arboreta w celu możliwości obcowania z dziką przyrodą.
Nigdy dotąd nie budowano arboretów przy szkołach. Najczęściej bowiem ich otoczenie obsadzano takimi drzewami jak lipy, klony, jawory itp. Brak mniej znanych gatunków roślin wokół szkół doprowadził do propagowania budowy ogrodów dendrologicznych dla celów dydaktycznych, ekologicznych i estetycznych. Ogrody tego typu mogą być tworzone na małych powierzchniach gruntu. Teren takiego ogrodu powinien być odpowiednio ogrodzony oraz skierowany na południową, zachodnią lub wschodnią stronę. Jest to spowodowane dużym dopływem światła słonecznego, który jest niezbędny do wegetacji roślin. Dla sadzonych w arboretum roślin trzeba odpowiednio przygotować do ich wymagań mieszanki glebowe. Niektóre z nich bowiem mogą mieć różne wymagania. Po zakończeniu wstępnych prac należy opracować odpowiedni plan rozmieszczenia gatunków roślin. Należy również dobrać takie gatunki aby mogły one spełniać swoje zadanie dydaktyczne oraz krajobrazowe. Rośliny te powinny być odporne na suche powietrze wielkomiejskich aglomeracji. Rozmieszczenie drzew i krzewów krajowych i egzotycznych jest bardzo ważne. Nie należy się bowiem kierować tutaj zasadami systematyki roślin. Wskazane jest bowiem sadzenie obok siebie roślin różniących się miedzy sobą pokrojem kory, barwą i kształtem liści, wysokością pnia, barwą i kształtem kwiatów, porą kwitnienia oraz owocowania.
W arboretach przy szkołach w naszych warunkach klimatycznych można bez obaw sadzić takie drzewa i krzewy jak np. cedr atlaski. żywotnik zachodni, jarząb brekinia, jarząb szwedzki. Celem budowy arboretum jest dobór i zgromadzenie takich gatunków drzew i krzewów, które są niezbędne w realizacji aktualnie obowiązującego programu nauczania przyrody, biologii i ekologii w szkołach.
W arboretum uczniowie mają możliwość bezpośredniej obserwacji i poznania: budowy i rodzajów liści, ulistnienia łodyg, budowy i rodzajów kwiatów, kwiatostanów, owoców sposobu zapylania kwiatów, rozsiewania owoców, pory kwitnienia i wielu innych wiadomości z biologii tych roślin. Występowanie arboretum przy szkołach umożliwia uczniom nabywanie umiejętności w oznaczaniu roślin za pomocą klucza lub atlasu. Uczniowie mogą prowadzić długotrwałe obserwacje oraz doświadczenia nad zmiennością i aklimatyzacją roślin szczególnie w aspekcie ich wymagań glebowych i cieplnych oraz odporności na skażenia gleby. Na podkreślenie zasługuje również fakt, że dobrze zagospodarowane zielone tereny przyszkolne mają także ogromne znaczenie wychowawcze. Dają bowiem szansę wdrażania uczniów od pierwszych lat szkolnych do właściwego ich stosunku do przyrody i kształtowania czynnych postaw na rzecz jej ochrony.
Bardzo ważne stało się powstawanie ogrodów dendrologicznych przy szkołach na Śląsku, gdzie środowisko jest szczególnie zdegradowane. Jedną z najbardziej znanych osób, która zajęła się propagowaniem budowy takich ogrodów jest dr Leopold Kobierski. Jest to osoba będąca zarówno botanikiem, florystą ekologii, a przede wszystkim nauczycielem i organizatorem społecznego ruchu ochroniarskiego na Śląsku. W wyniku przeprowadzanych przez niego udanych doświadczeń zaprojektował on i przyczynił się do budowy pierwszego na Śląsku Ogrodu Dendrologicznego przy jednej z bytomskich szkół, która usytuowana jest w sąsiedztwie z wielkimi trucicielami"(Szkoła Podstawowa Nr 45 w Bytomiu - Szombierkach}. Jesienią 1989 roku dr Leopold Kobierski zaprojektował budowę arboretum przy Szkole Podstawowej nr 32 w Bytomiu. Założenie ogrodu dydaktycznego przy szkole było pierwszym działaniem w kierunku zazielenienia osiedla i odbudowy zrujnowanego środowiska przyrodniczego.
Na wyróżnienie wśród licznych gatunków zasługują między innymi: kasztan jadalny, surmia zwyczajna, cedr libański, miłorząb dwukłapowy, głóg długoostrogowy.
|
